Geneesmiddelenbewaking: bisfosfonaten: risico van oesofaguskanker?

Onlangs verschenen gegevens over een mogelijk risico van oesofaguskanker door bisfosfonaten. Wat weet men daarover op dit ogenblik?

• Bisfosfonaten kunnen oesofagitis veroorzaken, en oesofagitis kan leiden tot oesofaguskanker. Dit zou een carcinogeen effect kunnen verklaren.
• In het kader van de spontane geneesmiddelenbewaking werden gevallen van oesofaguskanker gerapporteerd, o.a. in de Verenigde Staten, bij patiënten behandeld met een bisfosfonaat (vooral alendronaat); een aantal patiënten had ook een Barrett-slokdarm, een gekende risicofactor voor oesofaguskanker [ N Engl J Med 2009; 360: 89-90 en : 1789-92 ].
• In twee recent gepubliceerde observationele studies werd onderzocht of er een verband bestaat tussen inname van bisfosfonaten en optreden van oesofaguskanker [ BMJ 2010; 341: c4444 ; JAMA 2010; 304: 657-63 ]. Beide studies zijn gebaseerd op gegevens uit dezelfde databank uit het Verenigd Koninkrijk (The General Practice Research Database), maar komen tot verschillende conclusies. De studie in de BMJ suggereert een toename van het risico van oesofaguskanker bij langdurig gebruik: een relatief risico van 1,93 [95%-betrouwbaarheidsinterval 1,37-2,70] bij patiënten die minstens 10 voorschriften hadden ontvangen, en een relatief risico van 2,24 [95%- betrouwbaarheidsinterval 1,47-3,43] bij gebruik langer dan 3 jaar. De studie in de JAMA toont geen toename van het risico. Waarschijnlijk verklaren verschillen in studie-opzet de verschillende resultaten. Hoewel dezelfde databank werd gebruikt, was de tijdspanne waarover de patiënten werden gevolgd langer in de BMJ-studie (gemiddeld 7,7 jaar) dan in de JAMA-studie (gemiddeld 4,5 jaar), en de BMJ-studie had een grotere statistische power.

Het is op dit ogenblik onmogelijk een besluit te trekken. In afwachting van bijkomende gegevens lijkt het raadzaam dat patiënten die een bisfosfonaat nemen, hun arts contacteren bij optreden van slikstoornissen of retrosternale pijn. Ook wordt aangeraden om bisfosfonaten niet te gebruiken bij patiënten met een Barrett-slokdarm. Om slokdarmletsels te vermijden, worden orale vormen van bisfosfonaten best ingenomen met minstens 100 ml (niet bruisend) water, wacht men best 1 uur of tot na de inname van voedsel alvorens te gaan liggen, en vermijdt men de tabletten op te zuigen of stuk te bijten.

Er wordt aangeraden de gevallen van oesofaguskanker bij patiënten behandeld met een bisfosfonaat te melden aan het Centrum voor Geneesmiddelenbewaking.