In de pers verschenen enkele berichten over een “wondermiddel” tegen de ziekte van Alzheimer. Het middel waarover sprake is de TNF-remmer etanercept, een middel met uitgesproken immunosuppressief effect, dat in België beschikbaar is onder de specialiteitsnaam Enbrel® voor de behandeling van reumatoïde aandoeningen en plaque psoriasis.

De uitspraak over etanercept als “wondermiddel” bij Alzheimerdementie is gebaseerd op een niet-gecontroleerd, open-label (d.w.z. alle betrokkenen wisten dat de patiënt etanercept toegediend kreeg) onderzoek bij 15 patiënten met “waarschijnlijke” Alzheimerdementie: zij kregen wekelijks een perispinale inspuiting van etanercept gedurende 6 maand. Er was volgens de auteurs een snelle, gunstige verbetering van de cognitieve functies. Voor één van deze 15 patiënten wordt de respons uitvoerig beschreven in een case-report in de Journal of Neuroinflammation [2008;5:2, met een begeleidend commentaar 2008;5:3].

Het is totaal onmogelijk om uit deze case-reports enige conclusie te trekken. Inderdaad is het natuurlijke verloop van de symptomatologie van Alzheimerdementie zeer wisselend. Daarenboven bestaat er bij Alzheimerdementie een belangrijk placebo-effect. Deze case-reports kunnen hoogstens aanleiding zijn om verder onderzoek uit te voeren, maar om te weten of etanercept een nuttig effect heeft bij Alzheimerdementie, moet de doeltreffendheid en veiligheid van perispinale toediening ervan onderzocht worden in gerandomiseerde dubbelblinde studies tegenover placebo.