Natrium in geneesmiddelen

Overmatige inname van natrium1 kan een rol spelen in de ontwikkeling van hypertensie, en kan zo een risicofactor zijn voor cardiovasculaire morbiditeit en mortaliteit. Sommige geneesmiddelen, vooral bruispreparaten, kunnen een significante hoeveelheid natrium bevatten, en kunnen bijgevolg bij regelmatig gebruik de natriuminname sterk opdrijven. Wanneer een geneesmiddel meer dan 1 mmol (22,9 mg) natrium per eenheid (bv. per comprimé) bevat, moet dit vermeld worden in de Samenvatting van de Kenmerken van het Product (SKP). In een onlangs gepubliceerd patiënt-controleonderzoek werd nagegaan in hoeverre geneesmiddelen met hoog natriumgehalte problemen kunnen stellen. De natriuminname per dag (mediaanwaarde) via natriumbevattende geneesmiddelen bedroeg in de studie 106,8 mmol (± 2,4 g natrium, overeenkomend met ± 6,2 g NaCl), wat meer is dan de maximale aanbevolen dagelijkse inname bij een volwassene. De inname van natriumbevattende geneesmiddelen was geassocieerd aan een statistisch significante toename van de incidentie van cardiovasculaire events ten opzichte van hetzelfde werkzaam bestanddeel in een preparaat zonder natrium (odds-ratio 1,16; 95%-BI 1,12 tot 1,22); deze toename hield vooral verband met een verhoogde incidentie van hypertensie en cerebrovasculair accident. Deze studie laat echter omwille van bias en verstorende variabelen niet toe causaliteit te bewijzen. Bij patiënten op streng zoutarm dieet moet rekening gehouden worden met de hoeveelheid natrium in geneesmiddelen (te controleren in de SKP), en zeker bij patiënten met hypertensie worden geneesmiddelen met grote hoeveelheden natrium beter vermeden. Deze studie geeft het signaal dat bij alle personen, geneesmiddelen met grote hoeveelheden natrium voorzichtig moeten worden gebruikt, zeker als meerdere comprimés per dag worden ingenomen of als ze langdurig moeten worden ingenomen.

Hieronder wordt een tabel getoond met de hoeveelheid natrium per eenheid in de bruispreparaten, alsook in enkele andere geneesmiddelen (niet-exhaustieve lijst). In de SKP’s van de meeste bruispreparaten wordt vermeld hoeveel natrium per eenheid (bv. comprimé) aanwezig is: deze hoeveelheid is soms minder dan 100 mg natrium, maar bedraagt voor vele preparaten tussen de 200 en de 400 mg natrium, en bedraagt zelfs voor enkele preparaten meer dan 500 mg natrium (500 mg natrium komt overeen met 1,3 g NaCl).

1 Volgens de "Voedingsaanbevelingen voor België" (Hoge Gezondheidsraad 2009, advies nr. 8309) wordt voor een volwassene een dagelijkse inname van 600 mg tot max. 2 g natrium (ongeveer max. 5 g NaCl) voldoende geacht; bij personen met cardiovasculaire ziekten wordt maximum 1 à 1,2 g natrium aanbevolen (via www.health.belgium.be/internet2Prd/groups/public/@public/@shc/documents/ie2form/19066661.pdf )

2 www.ema.europa.eu/docs/en_GB/document_library/Scientific_guideline/2009/09/WC500003412.pdf

3 Brit Med J 2013; 347: f6954 (doi :10.1136/bmj.f6954), met editoriaal : f7321


Tabel. Hoeveelheid natrium (Na) per eenheid in de bruispreparaten, alsook in enkele andere geneesmiddelen (niet-exhaustieve lijst) zoals vermeld in de Samenvattingen van de Kenmerken van het Product (SKP); wanneer de hoeveelheid natrium niet in de SKP vermeld is, werden de waarden berekend op basis van de aanwezige natriumzouten en in italiek in de tabel vermeld (situatie op 01/01/14)

Bruiscomprimés

Na in mg/comprimé

(overeenkomstige hoeveelheid NaCl*)

H2-antagonisten

Cimetidine

Cimetidine Sandoz 200

146 mg

(373 mg)

Cimetidine Sandoz 400

292 mg

(745 mg)

Cimetidine Sandoz 800

584 mg

(1,5 g)

Ranitidine

Acidine

326 mg

(833 mg)

Ranitidine EG

645 mg

(1,6 g)

Ranitidine Teva 150

120 mg

(306 mg)

Ranitidine Teva 300

240 mg

(612,5 mg)

Zantac 150

327 mg

(834,5 mg)

Zantac 300

476 mg

(1,2 g)

Acetylcysteïne

Acetylcysteïne Apotex

135 mg

(345 mg)

Acetylcysteïne EG

265 mg

(677 mg)

Acetylcysteïne Sandoz

305 mg

(779 mg)

Acetylcysteïne Teva

307 mg

(783 mg)

Lysomycil

135 mg

(345 mg)

Paracetamol

Algostase mono 500 mg

316 mg

(806 mg)

Algostase mono 1 g

330 mg

(842 mg)

Dafalgan 500 mg

412 mg

(1 g)

Dafalgan 1 g

565 mg

(1,4 g)

Paracetamol Sandoz (1g)

469 mg

(1,2 g)

Acetylsalicylzuur

Alka Seltzer 324 mg

445 mg

(1,1 g)

Asprine 500

239 mg

(610 mg)

Sedergine 325 mg

± 500 mg

(1,3 g)

Sedergine 1 g

± 500 mg

(1,3 g)

Tramadol

Tradonal

214 mg

(546 mg)

Tramadol EG

188 mg

(480 mg)

Analgetische combinatiepreparaten

Afebryl

321 mg

(818 mg)

Algostase

317 mg

(808 mg)

Aspirine C

467 mg

(1,2 g)

Algocod

316 mg

(806 mg)

Dafalgan codeïne

380 mg

(970 mg)

Zaldiar

179 mg

(458 mg)

NSAID’s

Brexine

38 mg

(96 mg)

Calcium

Cacit 500

geen relevante hoeveelheden natrium

Cacit 1 g

geen relevante hoeveelheden natrium

Sandoz Ca

68,5 mg

(175 mg)

Sandoz Ca-D 600/400

52 mg

(133 mg)

Steovit 1000/880

69 mg

(176 mg)

Zolpidem

Zolpidem EG

37 mg

(93 mg)

Amoxicilline

Amoxicilline Apotex

553 mg

(1,4 g)

Amoxicilline EG

526 mg

(1,3 g)

Amoxypen

553 mg

(1,4 g)

Ijzer

Losferron

214,5 mg

(547 mg)

Vitamine C

Dr Scheffer vit C

321 mg

(819 mg)

Upsa-C

283 mg

(722 mg)

Combinatiepreparaten met vitamines

Becozyme

272 mg

(694 mg)

Bruisgranulaten

Na in mg/zakje

(overeenkomstige hoeveelheid NaCl*)

Brufen

150 mg

(383 mg)

Cacit Vitamine D3 500/440

geen relevante hoeveelheden natrium

Cacit Vitamine D3 1000/880

geen relevante hoeveelheden natrium

D-Vital 500/440

geen relevante hoeveelheden natrium

D-Vital 1000/880

geen relevante hoeveelheden natrium

Actonel Combi D

geen relevante hoeveelheden natrium

Bruispoeder

Na in mg/zakje

(overeenkomstige hoeveelheid NaCl*)

Spagulax

120 mg

(306 mg)

Varia (niet-exhaustieve lijst)

Na in mg/eenheid

(overeenkomstige hoeveelheid NaCl*)

Uralyt U

1 g (44 mmol) per 10 g granulaat

(2,5 g/10 g)

Kayexalate Natrium

1 g (44 mmol) Na per 10 g hars

(2,5 g/10 g)

Gaviscon

kauwcompr.

61,5 mg/comprimé

(157 mg/compr.)

susp., susp. Munt en susp. Baby

145 mg/10 ml

(370 mg/10 ml)

susp. Antizuur-Antireflux

127 mg/10 ml

(325 mg/10 ml)

poeder (zakjes) Instants Passievrucht

123 mg/zakje

(314 mg/zakje)

susp. Advance en susp. (zakjes) Advance Munt

106 mg/10 ml

(270,5 mg/10 ml)

susp. (zakjes) Antizuur-Antireflux Unidose

127 mg/10 ml

(325 mg/10 ml)

* 1 mmol natrium (22,9 mg Na) komt overeen met 1 mmol NaCl (58,44 mg)