Heparines met laag moleculair gewicht

Het belang van heparine bij de behandeling van trombo-embolische ziekten en instabiele angor is goed aangetoond. Heparines met laag moleculair gewicht hebben een aantal voordelen vergeleken met niet-gefractioneerde heparine, namelijk hoge biologische beschikbaarheid na subcutane injectie, lange halfwaardetijd, lager risico op trombopenie en bloedingscomplicaties, geen noodzaak tot controle van de stolling. De vraag stelt zich of ze even doeltreffend zijn.

• Voor instabiele angor en subendocardiaal infarct is in meerdere studies aangetoond dat heparines met laag moleculair gewicht minstens even doeltreffend zijn als niet-gefractioneerde heparine, en dit voor wat betreft de preventie van mortaliteit, myocardinfarct en angorrecidief. Er werd geen verschil gezien wat betreft het risico op bloedingscomplicaties. Er zijn echter op dit ogenblik geen studies over het gebruik van heparines met laag moleculair gewicht als adjuverende behandeling bij trombolyse.
• Voor de behandeling van trombo-embolische ziekten is in verscheidene studies en meta-analyses aangetoond dat heparines met laag moleculair gewicht minstens even veilig en doeltreffend zijn als niet-gefractioneerde heparine [zie ook Folia november 1996]. Daarenboven kan een dergelijke behandeling thuis toegediend worden, wat toelaat de duur van de ziekenhuisopname te verkorten.
• Voor de preventie van trombo-embolie zijn de praktische voordelen van heparines met laag moleculair gewicht minder uitgesproken, gezien in deze indicatie ook niet-gefractioneerde heparine subcutaan toegediend wordt zonder controle van de stolling. In een recente meta-analyse van 22 studies is echter aangetoond dat in situaties met verhoogd risico zoals orthopedische chirurgie, heparines met laag moleculair gewicht veiliger zijn dan niet-gefractioneerde heparine subcutaan toegediend zonder controle van de stolling, en ook veiliger dan warfarine.

Als besluit kan gesteld worden dat heparines met laag moleculair gewicht te verkiezen zijn boven intraveneus toegediend niet-gefractioneerde heparine voor de behandeling en preventie van trombo-embolische ziekten, alsook bij de aanpak van instabiele angor. In bepaalde gevallen, b.v. bij patiënten met risico op bloeding of bij chirurgische ingreep bij patiënten met mechanische hartklep, kan intraveneuze toediening van niet-gefractioneerde heparine echter te verkiezen zijn wegens de kortere werkingsduur.

Naar

• N.Grubb et al.: The end of the heparin pump? Low molecular weight heparin has many advantages over unfractionated heparin. Brit Med J 317 : 1540-1542(1998)

Nota van de redactie

Zoals voor alle anticoagulantia moeten de voordelen van een behandeling met heparine met laag moleculair gewicht afgewogen worden tegenover het risico op ongewenste effecten, vooral bloedingen. Hoewel voor de heparines met laag moleculair gewicht het risico op trombopenie gering is, wordt regelmatige telling van de bloedplaatjes aanbevolen bij behandeling gedurende meer dan 5 dagen, en dit vooral gedurende de eerste drie weken.