Atopische dermatitis: waarschuwing betreffende pimecrolimus en tacrolimus

De Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) heeft recent een waarschuwing uitgevaardigd betreffende het lokale gebruik van de immunosuppressiva pimecrolimus (Elidel®) en tacrolimus (Protopic®) bij atopische dermatitis, en dit omwille van het mogelijk verhoogd risico van kanker (via www.fda.gov ). Gegevens uit studies bij proefdieren tonen een toename van het risico van kanker. Enkele gevallen van kanker zijn gerapporteerd bij kinderen en volwassenen behandeld met pimecrolimus of tacrolimus, zonder dat een causaal verband evenwel bewezen is.

De aanbevelingen van de FDA omtrent het gebruik van pimecrolimus en tacrolimus bij atopische dermatitis kunnen als volgt samengevat worden.

• Enkel gebruiken bij patiënten bij wie corticosteroïden lokaal niet doeltreffend zijn of niet verdragen worden.
• Intermitterend en gedurende korte periodes gebruiken.
• Enkel gebruiken vanaf de leeftijd van 2 jaar; het effect op lange termijn van deze middelen op de ontwikkeling van het immuunsysteem is immers niet bekend.
• Niet gebruiken bij een verminderd immuunsysteem.
• De kleinst mogelijke hoeveelheid gebruiken.

Deze waarschuwingen versterken het besluit van het artikel in de Folia van november 2003 : intermitterende lokale toepassing van corticosteroïden blijft de eerstekeuzebehandeling van inflammatoire opstoten van atopische dermatitis. In dit verband stelt de auteur van een editoriaal in de Brit Med J 2003; 327: 942-43] , op basis van drie gerandomiseerde gecontroleerde studies, dat de corticosteroïden voor lokaal gebruik doeltreffend zijn en veilig kunnen gebruikt worden bij atopische dermatitis, zowel op korte als op lange termijn. Terloops kan vermeld worden dat teunisbloemolie ("primrose oil", bevat gammalinoleenzuur), dat zonder veel argumenten wordt voorgesteld bij atopische dermatitis, ondoeltreffend bleek in een gerandomiseerde placebo-gecontroleerde studie, en dat het niet meer zou mogen gebruikt worden [ Brit Med J 2003; 327: 1358-59 ].