Het reversibele cerebraal vasoconstrictiesyndroom

Het reversibele cerebraal vasoconstrictiesyndroom (reversible cerebral vasoconstriction syndrome , RCVS) is een nog weinig bekend syndroom. Het RCVS wordt gekenmerkt door terugkerende, hevige hoofdpijnen die pieken binnen de seconden (thunderclap headache of hyperacute hoofdpijn), vaak met nausea, braken en fotofobie; er is constrictie van de cerebrale arteriën op angiogram. Bij de meeste patiënten verdwijnen de hoofdpijnen en de afwijkingen op angiogram spontaan binnen de dagen of weken. Neurologische complicaties kunnen optreden: convulsies, zelden subarachnoïdale of intracerebrale bloedingen en ischemisch cerebrovasculair accident. Differentiaaldiagnose met aneurysmale subarachnoïdale bloeding is belangrijk. Daarom is snelle doorverwijzing naar een spoeddienst nodig om bijkomend onderzoek uit te voeren.

In meer dan de helft van de gevallen is het RCVS beschreven na een bevalling of na inname van drugs (cannabis, cocaïne, LSD, ecstasy) of geneesmiddelen met adrenerg of serotoninerg effect, zoals amfetamines, SSRI’s, triptanen, ergotderivaten (bv. bromocriptine, dihydro-ergotamine), α-sympathicomimetica (bv. pseudo-efedrine, efedrine). Of deze middelen inderdaad de oorzaak zijn van het optreden of uitlokken van een aanval, is niet duidelijk. Bij patiënten met vermoeden van RCVS wordt uit voorzorg aanbevolen middelen met vaso-actief effect te stoppen. De aanpak van RCVS is vooral symptomatisch. De calciumantagonist nimodipine wordt toegepast, maar het gebruik is experimenteel. [ Lancet Neurol 2012; 11: 906-17 (doi:10.1016/S1474-4422(12)70135-7] Om de rol van geneesmiddelen in het optreden van RCVS beter te helpen definiëren, is het nuttig vermoede gevallen te melden aan het Centrum voor Geneesmiddelenbewaking. Melden kan gebeuren via de papieren gele fiche of via het online-meldingsformulier ( www.gelefiche.be ).