Glucosamine is een natuurlijk aminomonosaccharide dat een belangrijke rol speelt in het metabolisme van glycoproteïnen, o.a. ter hoogte van het kraakbeen.  Tot nu toe was glucosamine in België alleen beschikbaar als voedingssupplement. Recent werd glucosamine in België gecommercialiseerd als hemisulfaatzout, onder de specialiteitsnaam Glucosamine Pharma Nord®, voor de behandeling van lichte tot matig ernstige gonartrose. Er zijn geen studies beschikbaar over het effect van glucosamine bij patiënten met artrose ter hoogte van andere plaatsen (wervelkolom, heup, handen…).

Geconfronteerd met de vele reclameboodschappen, kan men zich afvragen wat de evidentie is van de doeltreffendheid en de veiligheid van glucosamine bij gonartrose. Op basis van meerdere studies en meta-analyses is in het verleden een gunstig effect van glucosamine gesuggereerd op de pijn en/of op de radiografische progressie van de artrose, maar de meeste van deze studies waren kleinschalig en vertoonden methodologische tekortkomingen [zie Folia van april 2001 en oktober 2001].

Recent werden in de New England Journal of Medicine [2006;354:795-808, met editoriaal 2006;354:858-60] de resultaten van de GAIT-studie (Glucosamine/chondroitin Arthritis Intervention Trial) gepubliceerd. Het gaat om een grootschalige, gerandomiseerde gecontroleerde studie over 24 weken, bekostigd door de National Institutes of Health; daarin werden de doeltreffendheid en de veiligheid van glucosamine (hydrochloride), van chondroïtine (sulfaat) en van de associatie van deze twee stoffen bij de behandeling van pijn door gonartrose onderzocht. In deze studie waren glucosamine en chondroïtine, alleen of in associatie, niet doeltreffender dan placebo voor wat betreft de gewrichtspijn (het primair eindpunt was vermindering met 20% van de pijn ter hoogte van de knie op de WOMAC-schaal). De resultaten van een subgroepanalyse suggereren dat de associatie van glucosamine en chondroïtine doeltreffend zou kunnen zijn in de subgroep van patiënten met matige tot ernstige pijn, maar er was bij deze patiënten geen voordeel van  glucosamine alleen of van chondroïtine alleen. De evaluatie van het effect van glucosamine en chondroïtine op de progressie van de artrose is nog lopende.

Het is op basis van deze resultaten moeilijk het gebruik van glucosamine aan te raden voor de behandeling van gonartrose. Daarenboven dient voor glucosamine, zoals benadrukt in een artikel in La Revue Prescrire [2006;26:268], rekening te worden gehouden met het risico, zij het gering, van allergische reacties zoals huiderupties, angio-oedeem en urticaria; andere ongewenste effecten die gezien worden met glucosamine zijn gastro-intestinale last, hoofdpijn en vermoeidheid. De specialiteit op basis van glucosamine wordt in België niet terugbetaald, en de kostprijs voor één maand behandeling aan de in de bijsluiter vermelde dosis (1,2 g per dag) bedraagt € 10,95.