Reactie van het BCFI op een publicatie van La Revue Prescrire

Het onafhankelijke Franse tijdschrift La Revue Prescrire publiceerde begin 2013 onder de titel "Pour mieux soigner: des médicaments à écarter" een lijst¹ van in Frankrijk beschikbare geneesmiddelen die volgens de redactie van het tijdschrift zouden moeten uit de markt genomen worden. Het gaat om geneesmiddelen met een ongunstige risico-batenverhouding, waarbij de voor- en nadelen van de opgenomen geneesmiddelen telkens duidelijk becommentarieerd werden. Dit document werd publiek beschikbaar gesteld en kreeg veel aandacht in de Franse algemene pers.

Hoewel het BCFI La Revue Prescrire ten volle steunt in haar streven naar verstrekking van onafhankelijke geneesmiddeleninformatie, hebben we als redactie toch enkele bedenkingen bij deze "zwarte lijst". Onze bedenkingen werden verwoord in een door de hoofdredacteurs van het BCFI ondertekende lezersbrief die gepubliceerd werd in het oktobernummer 2013 van La Revue Prescrire², en waarvan we de belangrijkste punten hierbij samenvatten.

• Het BCFI gaat volledig akkoord dat obsolete geneesmiddelen met een ongunstige risico- batenverhouding dringend uit de markt moeten genomen worden.
• Ook voor meer recente producten waarvan de extra risico’s duidelijk zijn (zoals fenofibraat of nimesulide) en waarvoor een veiliger alternatief bestaat, of voor geneesmiddelen zonder veel bewezen effect (zoals aliskiren), deelt het BCFI de mening van de redactie van Prescrire dat deze middelen beter niet gebruikt worden.
• In tegenstelling tot de redactie van Prescrire, meent het BCFI dat tweedekeuzemiddelen soms een plaats kunnen hebben in zorgvuldig geselecteerde gevallen, bv. bij intolerantie of contra-indicaties voor de standaardbehandeling die in principe te verkiezen is.
• Aangezien vele van de recente geneesmiddelen werden geregistreerd louter op basis van placebogecontroleerd onderzoek, zonder vergelijkende studies en zonder studies in de dagelijkse praktijk, is hun plaats ten opzichte van de reeds lang gebruikte standaardbehandeling vaak niet duidelijk. Meestal bestaan voor deze middelen ook enkel gegevens met betrekking tot intermediaire eindpunten, maar geen klinisch relevante uitkomsten: dit is bijvoorbeeld het geval voor sommige nieuwere antidiabetica waarvoor wel een goede glykemische controle is aangetoond maar waarvoor geen studies over hun invloed op de diabetescomplicaties bestaan. Het BCFI deelt echter niet de mening van de redactie van Prescrire dat middelen waarvoor dergelijke gegevens niet bestaan, meteen uit de markt moeten genomen worden. Indien er geen argumenten zijn voor de inferioriteit van deze middelen en zolang er geen argumenten zijn voor hun meerwaarde, moeten ze zo voorzichtig mogelijk gebruikt worden en dit slechts in bepaalde geselecteerde gevallen. Indien later uit studies zou blijken dat deze nieuwe middelen een meerwaarde hebben op klinisch relevante eindpunten, kunnen ze een welkome aanvulling zijn op het therapeutisch arsenaal.

Samengevat kan gesteld worden dat het BCFI de methodologische correctheid waarmee La Revue Prescrire al decennialang haar dossiers opstelt, volledig ondersteunt. De redactie van het BCFI is echter van mening dat de conclusies die onze zusterorganisatie formuleert in sommige gevallen nogal zwart-wit zijn en meer nuancering verdienen.

¹ Document vrij te downloaden als pdf-bestand via www.prescrire.org/fr/3/31/48400/0/NewsDetails.aspx

² La Revue Prescrire 2013; 33 (360): 792-5.