In het kader van de informatie- en sensibiliseringscampagne over nucleaire risico’s doen de overheden een beroep op de medewerking van de apothekers om patiënten correct te informeren rond het gebruik en de bewaring van de jodiumtabletten en om de tabletten uit 2010 om te ruilen.
De Folia van april 2022 en april 2018 geven ook informatie over de jodiumtabletten en over de eerder gevoerde campagnes.

De sensibiliseringscampagne betreft heel België, al moet een onderscheid worden gemaakt tussen de zones binnen een straal van 20/10 km van nucleaire installaties (de zogenaamde “noodplanningszones”) en de zones buiten die perimeter.
In de noodplanningszones dienen de apothekers proactief aan de burgers te vragen of ze al jodiumtabletten hebben en, als dat niet het geval is, de tabletten uit te delen aan elke burger of gemeenschap.
De nucleaire noodplanningszones zijn de zones binnen een straal van 20 km rond de sites van Doel, Tihange, Mol/Dessel, Borssele en Chooz en 10 km rond de site van Fleurus. 
Gelijktijdig met deze campagne zullen de apotheken een actieve distributiecampagne van jodiumtabletten voeren en zal er communicatiemateriaal ter beschikking worden gesteld.

Jodiumtabletten

Op het doosje van de jodiumtabletten staat enkel de productiedatum vermeld, zonder uiterste gebruiksdatum. De jodiumtabletten hebben een geldigheidsduur van minstens 10 jaar. De overheid controleert de werkzaamheid van de tabletten. De bewaartermijn wordt elk jaar getest.

De tabletten uit 2010 hebben een levensduur tot minstens 18 april 2024.
Tijdens de campagne van 2024 is daarom voorzien om de doosjes met jodiumtabletten uit 2010 om te ruilen en terug te nemen. Apotheken die beschikken over jodiumtabletten met als productiedatum 2017, hoeven die doosjes niet om te ruilen of terug te nemen.

De rol van de apotheken

  • De oude jodiumtabletten (met als productiedatum 2010 of ouder) verzamelen en afvoeren via het gebruikelijke inzamelsysteem (gele containers);

  • de jodiumtabletten uit 2017 afleveren:

    • binnen de noodplanningszones: aan elke burger en gemeenschap;

    • buiten de noodplanningszones: aan de kwetsbare doelgroepen (kinderen jonger dan 18 jaar, zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven) en aan bepaalde gemeenschappen (die kwetsbare doelgroepen opvangen, bijvoorbeeld kinderdagverblijven, scholen, enz.) [zie Folia april 2022]. De jodiumtabletten kunnen echter ook worden uitgedeeld aan burgers die daarom vragen;

  • burgers de nodige informatie geven voor een correct gebruik van de jodiumtabletten (zie hieronder);

  • de aflevering registreren op naam van de persoon die de doos afhaalt (1 doos voor een gezin van 4 personen) (CNK: 3641222);

  • de voorraad jodiumtabletten op peil houden om een snelle en reactieve distributie te garanderen in geval van een nucleair incident. Elke apotheek moet beschikken over een voorraad van minstens 240 doosjes (100 g kaliumjodide).

Correct gebruik van de jodiumtabletten

Aanwijzingen voor het gebruik

  • De jodiumtabletten dienen enkel op uitdrukkelijke aanbeveling van de overheden te worden ingenomen. De inname van stabiel jodium is alleen effectief binnen een zeer precies tijdsbestek dat wordt aangegeven door de experten.

  • De in te nemen dosis jodium is afhankelijk van de leeftijd.

  • De tabletten kunnen worden opgelost in een kleine hoeveelheid water, waarna die oplossing wordt verdund in een grotere hoeveelheid water of fruitsap.

  • De doosjes met jodiumtabletten moeten worden bewaard in hun verpakking, droog en uit het licht.

  • De patiënt kan meer informatie vinden in de bijsluiter en op de website nucleairrisico.be/nl.

Doelpopulatie

De doelgroepen voor de toediening van kaliumjodide in geval van een nucleair incident zijn de personen die het grootste risico hebben om schildklierkanker te ontwikkelen na blootstelling aan radioactief jodium. Dat zijn kinderen (<18 jaar), zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven en, in mindere mate, volwassenen tussen 18 en 40 jaar.
Vanaf 40 jaar is het risico om schildklierkanker te ontwikkelen na blootstelling aan radioactief jodium zeer klein, terwijl bij die leeftijdsgroep een groter risico bestaat van miskende schildklieraandoeningen, die een contra-indicatie vormen voor profylactische inname. Daarom is profylaxe over het algemeen niet aangewezen voor deze leeftijdscategorie.

Bronnen

  • FAGG, Communicatie: distributiecampagne jodiumtabletten, geraadpleegd op 02/01/2024.

  • OPHACO, Campagne 2023-2024 sensibilisation risques nucléaires, circulaire grande série n°67, 02/01/2024.

  • Nucleair risico, geraadpleegd op 02/01/2024.

  • Federaal agentschap voor nucleaire controle, Jodiumtabletten, geraadpleegd op 02/01/2024.

  • ABP News, Campagne nucleaire risico’s: enkele vragen beantwoord, 03/01/2024, geraadpleegd op 10/01/2024.