Ik wil me abonneren
januari 2023
Focus
Lokale behandeling van atopisch eczeem
Dit artikel bespreekt de plaatsbepaling van emolliëntia, corticosteroïden en topische immunomodulatoren bij de behandeling van atopisch eczeem.
Pijnlijke diabetische neuropathie: welke aanpak na falen van monotherapie?
Uit de OPTION-DM-studie blijkt dat, wanneer de pijncontrole onvoldoende is met monotherapie, de drie onderzochte combinaties een vergelijkbare verlichting van pijnlijke diabetische neuropathie geven. De onderzochte geneesmiddelen zijn amitriptyline, duloxetine en pregabaline.
Nieuws
Tekort aan meerdere (essentiële) geneesmiddelen (bv. paracetamol, amoxicilline) in de apotheken (bijgewerkt op 21/03/23)
Het BCFI roept apothekers op om onbeschikbaarheden van een geneesmiddel te melden wanneer de beschikbaarheid op het terrein niet overeenkomt met de informatie in  FarmaStatus of op de BCFI-website. De tekorten maken rationeel voorschrijven, afleveren en gebruiken van geneesmiddelen nog urgenter.
Het Repertorium “editie 2023”: update van een eerste reeks hoofdstukken gepubliceerd
De jaarlijkse update van een eerste reeks hoofdstukken van het Gecommentarieerd Geneesmiddelenrepertorium is afgewerkt en online geplaatst.
Dankwoord aan experten
Bij de voorbereiding van de Folia-artikels worden deze regelmatig nagelezen door experten. We bedanken de experten die in 2022 hun commentaren zonden.
Nieuwigheden geneesmiddelen
 Nieuwigheden in de eerste lijn
COVID-19-vaccin voor boostervaccinatie (VidPrevtyn Beta® ▼)
 Nieuwigheden in de oncologie
lenvatinib (Kisplyx® )
pralsetinib (Gavreto®▼)
sacituzumab govitecan (Trodelvy®▼)
 Nieuwe indicaties en terugbetalingen
ozanimod (Zeposia®▼ )
 Stopzettingen en onderbrekingen van commercialisatie (>1 jaar)
adefovir (Hepsera®)
daunorubicine (Cerubidine®)
hydrocortison + framycetine voor dentaal gebruik (Septomixine®)
Insuman Basal®  en Insuman Rapid®
indometacine voor rectale toediening (Dolcidium®)
quinapril 20 mg (Accupril®)
tetryzoline (Visine®)
thiopental (Thiobarbital B.Braun®)
vaccin tegen zona met levende verzwakte virussen (Zostavax®)
Geneesmiddelenbewaking
Oogdruppels met prostaglandine-analogen: signaal van spontane abortus
Wat weten we over de veiligheid van prostaglandine-analogen tijdens de zwangerschap? Wat betekent het signaal van spontane abortus? Lees meer in dit artikel.
Anti-emetica domperidon en metoclopramide: signaal van risico van CVA
Een studie suggereert een verband tussen recente inname van metoclopramide of domperidon, en hospitalisatie voor  eerste CVA. Wat betekenen deze resultaten en waarom is verder onderzoek nodig?
februari 2023
Focus
Geen plaats voor vitaminen in de primaire preventie van cardiovasculaire aandoeningen en kanker
De US Preventive Services Task Force (USPSTF) maakt een aanbeveling tegen het gebruik van vitamine E- en van bètacaroteen-supplementen in de primaire preventie van cardiovasculaire aandoeningen en kanker.
Voor u gelezen
Type 2-diabetes: welk geneesmiddel toevoegen als een monotherapie met metformine niet meer volstaat (GRADE-studie)?
De GRADE-studie toont geen argumenten om bij diabetespatiënten een voorkeur te geven voor glimepiride, sitagliptine, liraglutide of insuline glargine als add-on-behandeling bij metformine.
Nieuws
COVID-19: aangepast Pfizer-vaccin ook te gebruiken voor primovaccinatie
Het bivalent BA.4-5 Pfizer-vaccin, gericht tegen het originele SARS-CoV-2-virus + tegen de Omicron subvarianten BA.4 en BA.5, mag ook gebruikt worden voor primovaccinatie tegen COVID-19 vanaf de leeftijd van 12 jaar (al is het een off-label toepassing).
Lancering van een afbouwprogramma voor benzodiazepines en verwante middelen
Sinds 1 februari 2023 vergoedt het RIZIV een afbouwprogramma voor benzodiazepines en verwante middelen (Z-drugs) door middel van magistrale bereidingen. Het afbouwprogramma wordt begeleid door de arts en de apotheker.
De nieuwe versie van de BAPCOC gids (2022) is gepubliceerd op onze site
Recent kwam de nieuwe versie van de BAPCOC gids (editie 2022) online. In dit artikel lichten we de belangrijkste wijzigingen in de nieuwe editie toe.
Hypothyroïdie en rationeel gebruik van schildklierhormonen: ontdek de literatuurstudie die werd uitgevoerd voor de consensusvergadering
De literatuurstudies voor de consensusvergaderingen van het RIZIV worden uitgevoerd door het BCFI. Het juryrapport van het RIZIV volgt in een latere fase.
Auditorium
Nieuw: FoliaQuiz - Migraine en zwangerschap
Nieuwigheden geneesmiddelen
 Nieuwigheden in de specialistische geneeskunde
finerenon (Kerendia®▼ )
cytarabine + daunorubicine liposomaal (Vyxeos Liposomal®)
 Nieuwigheden in de eerste lijn
nystatine zalf en vaginale tabletten (Skandyra®)
 Nieuwe indicaties
15-valent vaccin tegen pneumokokken  (Vaxneuvance®▼)
 Stopzettingen en onderbrekingen van commercialisatie (>1 jaar)
acarbose (Glucobay®)
acebutolol (Sectral®)
amoxicilline + clavulaanzuur 125 mg + 31,25 mg/5ml
busulfan voor i.v. infusie (Busilvex®)
deoxycholzuur (Belkyra®)
tetracosactide (Synacthen®)
Geneesmiddelenbewaking
Magistrale bereidingen: werkzame stoffen met gelijkende namen zijn bron van verwarring
Het FAGG herinnert aan het risico op verwarring bij een magistrale bereiding en geeft tips om dit soort vergissingen te vermijden.
Finasteride bij alopecie: signalen van ongewenste effecten
Indien beslist wordt finasteride voor te schrijven bij alopecie, moeten de risico’s en baten worden afgewogen, zeker wanneer er antecedenten zijn van depressieve of seksuele stoornissen, of bij kinderwens.
maart 2023
Focus
Geriatrische evaluatie bij ouderen met kanker: effect op behandelingskeuze en ongewenste effecten
Een geriatrische evaluatie bij ouderen met een ongeneeslijke kanker resulteert in minder ernstige bijwerkingen bij eenzelfde overleving.
Pneumokokkenvaccinatie van kinderen: aangepast HGR-advies na indicatie-uitbreiding van PCV15
De Hoge Gezondheidsraad ziet PCV13 (het vaccin dat gratis verdeeld wordt door de gemeenschappen) en PCV15 (dat recent vergund is voor vaccinatie van kinderen) als gelijkwaardige opties voor de vaccinatie tegen pneumokokken van kinderen.
Corrigeren voor bepaalde vormen van bias is belangrijk : het voorbeeld van mortaliteit door protonpompinhibitoren
Nieuwe gegevens tonen geen verband tussen regelmatig gebruik van protonpompinhibitoren (PPI’s) en verhoogde globale sterfte, maar wel tussen PPI’s en renale sterfte.
Finerenon, een toevoeging aan het therapeutische arsenaal voor patiënten met chronische nierinsufficiëntie geassocieerd aan type 2-diabetes
Studies met finerenon, de eerste niet-steroïdale mineralocorticoïdreceptor-antagonist, tonen bemoedigende resultaten bij patiënten met chronische nierinsufficiëntie, voorlopig enkel bij patiënten met type 2-diabetes.
Voor u gelezen
Meer evidentie voor veiligheid van mRNA-vaccins tegen COVID-19 bij de zwangere vrouw
Een grote retrospectieve cohortstudie uit Canada bevestigt eerdere geruststellende gegevens: vaccinatie met een mRNA vaccin tegen COVID-19 tijdens de zwangerschap gaat niet gepaard met ongewenste perinatale uitkomsten zoals vroeggeboorte, laag geboortegewicht en doodgeboorte.
Bariatrische chirurgie en perorale medicatie: stand van zaken in de Australian Prescriber
Waarop moet men letten afhankelijk van het type ingreep? Hoe kun je anticiperen op de nodige dosisaanpassingen? Een overzicht in de Australian Prescriber.
Nieuws
Het Repertorium “editie 2023”: update van een tweede reeks hoofdstukken gepubliceerd
De jaarlijkse update van een tweede reeks hoofdstukken van het Gecommentarieerd Geneesmiddelenrepertorium is afgewerkt en online geplaatst.
EMA geeft negatief advies voor vergunning molnupiravir: wat leert ons dit?
Het EMA-advies om de vergunning van het antivirale middel tegen COVID-19, molnupiravir, te weigeren, herinnert er ons aan dat het ook in noodsituaties belangrijk blijft de werkzaamheid van geneesmiddelen voldoende te onderbouwen.
Auditorium
Nieuwe e-learning: Communiceren over opioïden
Nieuwigheden geneesmiddelen
 Nieuwigheden in de eerste lijn
tirbanibuline (Klisyri®▼)
tetravalent vaccin tegen dengue (Qdenga®▼)
 Nieuwigheden in de specialistische geneeskunde
mesalazine 1600 mg (Asamovon® )
tezepelumab (Tezspire®▼)
 Nieuwigheden in de oncologie
enfortumab vedotin (Padcev® )
tepotinib (Tepmetko®)
Gebruiksduur
Levonorgestrel spiraaltje (Mirena® )
Terugbetalingen
dimethylfumaraat (Skilarence® )
leuproreline (Depo-Eligard® )
upadacitinib 30 en 45 mg (Rinvoq®▼ )
 Stopzettingen en onderbrekingen van commercialisatie (>1 jaar)
butoconazol voor vaginaal gebruik (Gynomyk®)
norfloxacine (Norfloxacine EG®)
noscapine tabletten (Noscaflex®)
Sterculia urens (Normacol®)
Geneesmiddelenbewaking
Vaste associatie ibuprofen + codeïne: risico van ernstige ongewenste effecten op ibuprofen door afhankelijkheid aan codeïne
Het toevoegen van codeïne aan ibuprofen in een vaste associatie verhoogt het risico van langdurig gebruik van ibuprofen aan een hogere dan de aanbevolen dosis. Er zijn meldingen van ernstige ongewenste effecten, onder andere renale tubulaire acidose en hypokaliëmie.
april 2023
Focus
Rimegepant: een nieuwe behandelingsoptie voor migraine
Rimegepant is een nieuw antimigrainemiddel en behoort tot de klasse van de CGRP receptorantagonisten, de zogenaamde gepants. Rimegepant is zowel geïndiceerd voor de behandeling van migraineaanvallen als voor migraineprofylaxe. Het heeft een bescheiden effect op de pijn en lijkt veilig op korte termijn. Meer onderzoek is nodig over de plaats van rimegepant in het arsenaal van antimigrainemiddelen en over de werkzaamheid en veiligheid op lange termijn.
Semaglutide bij obesitas zonder diabetes
Semaglutide injectie werd door het EMA goedgekeurd voor de behandeling van obesitas. In dit artikel bespreken we enkele gegevens uit gecontroleerde studies over werkzaamheid en over de evolutie van het gewicht na het stopzetten van semaglutide.
Veiligheid van anti-epileptica bij zwangere vrouwen, buiten het kader van epilepsie
Bepaalde anti-epileptica zijn teratogeen. Ondanks de naam van deze klasse van geneesmiddelen, worden ze voor meerdere aandoeningen gebruikt en beperkt het probleem van de teratogeniteit zich niet tot epilepsiepatiënten. Alle vrouwelijke patiënten in de vruchtbare leeftijd moeten bij de start van de behandeling duidelijke informatie krijgen over het risico van teratogeniteit. Ook mogelijke interacties met hormonale anticonceptiva moeten besproken worden.
Ivermectine, metformine en fluvoxamine kunnen progressie naar ernstige COVID-19 niet tegenhouden
Een goed uitgevoerde gerandomiseerde studie in NEJM toont geen enkele winst met ivermectine, metformine en fluvoxamine bij een milde COVID-19 infectie.
Direct werkende antivirale middelen tegen hepatitis C: stand van zaken na 10 jaar
De direct werkende antivirale middelen zijn intussen al meer dan 10 jaar op de Belgische markt. Wat weten we na 10 jaar over de effectiviteit en veiligheid van deze behandelingen?
Nieuws
Medicatienazicht door de huisapotheker: een nieuw initiatief
Sinds 1 april 2023 kan de huisapotheker een medicatienazicht uitvoeren voor patiënten die chronisch minstens 5 terugbetaalde geneesmiddelen nemen.
Nieuw symbool in het Repertorium bij verpakkingen die langdurig onbeschikbaar zijn
Het nieuwe symbool in het Repertorium duidt de verpakkingen aan die langdurig onbeschikbaar zijn: dit betekent dat de firma aan het Geneesmiddelenagentschap (FAGG) heeft gemeld dat de verpakking langer dan 1 jaar niet beschikbaar zal zijn.
Nieuwigheden geneesmiddelen
 Nieuwigheden in de specialistische geneeskunde
anifrolumab (Saphnelo®▼)
ibuprofen + paracetamol IV (Combogesic® )
pegcetacoplan (Aspaveli®▼ )
 Stopzettingen van commercialisatie
acetylsalicylzuur + coffeïne (Aspirine Cafeine®)
disulfiram (Antabuse®)
erythromycine + benzoylperoxide voor cutaan gebruik (Benzadermine®)
frovatriptan (Migard®)
Seleniumsulfide (Selsun®)
 Onderbrekingen van commercialisatie (> 1 jaar)
naftazon (Mediaven®)
somatostatine (Somatostatine-Belpharma® en Somatostatine-Eumedica®)
urokinase (Actosolv®)
Geneesmiddelenbewaking
Ivermectine oraal: zeer zelden ernstige huidreacties
Ernstige huidreacties met ivermectine per os worden gerapporteerd maar komen zeer zelden voor. Gezien de ernst besliste het Europese geneesmiddelenbewakingscomité om in de SKP en bijsluiter bijkomende waarschuwingen toe te voegen.
mei 2023
Focus
Antibioticaprofylaxe van endocarditis na tandheelkunde: nieuwe evidentie
Een cohortstudie toont een associatie tussen endocarditis en invasieve tandheelkundige procedures bij hoogrisicogroepen, en een vermindering van deze incidentie na antibioticaprofylaxe.
Blijvende symptomen na COVID-besmetting: zijn er therapeutische opties?
Noch voor een of ander geneesmiddel, noch voor de COVID-19 vaccins is bewezen dat ze langdurige COVID voorkomen of genezen. Degelijk onderzoek is noodzakelijk.
Reizen: bewegingsziekte
Als niet-medicamenteuze maatregelen onvoldoende zijn, zijn sederende H1-antihistaminica een optie bij bewegingsziekte (reisziekte), na afwegen van de voordelen en de risico’s. Ze zijn slechts uitzonderlijk te gebruiken bij kinderen en nooit bij kinderen jonger dan 2 jaar.
Voor u gelezen
Verhoogt natrium in geneesmiddelen het cardiovasculaire risico?
Sommige geneesmiddelen, vooral bruispreparaten, bevatten een aanzienlijke hoeveelheid natrium. Welke invloed hebben die geneesmiddelen op cardiovasculaire events en de mortaliteit bij patiënten met en zonder hypertensie?
80+
Formularium Ouderenzorg: update in het hoofdstuk "Zenuwstelsel" en "Pijn en koorts"
De redactie van het Formularium Ouderenzorg heeft de geselecteerde geneesmiddelen voor gegeneraliseerde angst, depressie en neuropathische pijn gewijzigd.
Nieuwigheden geneesmiddelen
 Nieuwigheden in de eerste lijn
mometason + olopatadine (Ryaltris®)
 Nieuwigheden in de specialistische geneeskunde
Glycerolfenylbutyraat (Ravicti® )
 Nieuwigheden in de oncologie
asciminib (Scemblix®▼)
 Nieuwe indicaties
dulaglutide (Trulicity®)
dupilumab (Dupixent®)
Terugbetalingen
abrocitinib (Cibinqo®▼ )
tofacitinib siroop (Xeljanz® )
 Stopzettingen van commercialisatie
isradipine (Lomir®)
Geneesmiddelenbewaking
Remming van de lactatie door geneesmiddelen
Sommige geneesmiddelen kunnen de lactatie remmen. Wanneer verminderde melkproductie wordt vermoed, is het aanbevolen om, naast de andere oorzaken, een medicamenteuze oorzaak te overwegen.
juni 2023
Focus
Substitutiebehandeling bij zwangere, opioïdafhankelijke vrouwen
In een observationele studie bij zwangere vrouwen met opioïdafhankelijkheid gaf substitutiebehandeling met buprenorfine minder kans op neonatale ongewenste effecten  dan een substitutiebehandeling met methadon.
Vaccinatie tegen dengue bij reizigers: advies van de Hoge Gezondheidsraad
De Hoge Gezondheidsraad beveelt vaccinatie tegen dengue aan bij wie langer dan 4 weken of frequent reist naar hoogrisicogebieden, maar enkel voor degenen die in het verleden al dengue hebben doorgemaakt. Werkzaamheid, veiligheid en de onzekerheden rond de vaccinatie worden beknopt besproken.
Voor u gelezen
Erenumab versus topiramaat voor migraine profylaxe
Volgens een studie gesponsord door de fabrikant van erenumab wordt dit monoklonaal antilichaam beter verdragen (primair eindpunt) dan topiramaat en is het werkzamer (secundair eindpunt) voor de preventie van migraine-aanvallen. Een aantal kanttekeningen worden gemaakt.
Nieuwigheden geneesmiddelen
 Stopzettingen van commercialisatie
codeïne siroop 4,5 mg/5 ml (Bronchosedal Codeine®)
tipranavir (Aptivus®)
 Onderbrekingen van commercialisatie (langdurige onbeschikbaarheden)
buprenorfine oplossing voor injectie (Temgesic® inj.)