Misbruik van oogdruppels op basis van tropicamide is een recent en groeiend probleem en betreft vooral druggebruikers, met name heroïneverslaafden. Misbruik van tropicamide langs intraveneuze weg leidt tot ernstige gezondheidsproblemen. Wanneer een voorschrift voor tropicamide wordt gevraagd is het aan te raden om zich er van te verzekeren dat het niet gaat om misbruik en, bij aflevering, de echtheid van het voorschrift te controleren.

Tropicamide, een anticholinergicum voor oftalmologisch gebruik, heeft mydriatische en cycloplegische eigenschappen en wordt gebruikt voor de behandeling van keratitis en uveïtis, als diagnostisch middel, of na sommige oogoperaties (zie Repertorium hoofdstuk 16.4.).

Sinds 2013 zijn er signalen dat tropicamide langs intraveneuze weg wordt misbruikt voor recreatieve doeleinden, in het bijzonder in Oost-Europa, Centraal-Azië en Italië, voornamelijk door heroïneverslaafden.1,3,4 De beoogde effecten zijn euforie en visuele hallucinaties.1,2 In Frankrijk worden steeds meer gevallen van vervalste voorschriften, misbruik van voorschriften of verdachte aanvragen voor tropicamide geïdentificeerd. Het FAGG vermoedt ditzelfde soort problemen in België.

Overdosering aan anticholinerge geneesmiddelen leidt tot ongewenste effecten zoals blozen van het gelaat, monddroogte, urineretentie, paralytische ileus, tachycardie, agitatie, verwardheid, gedragsstoornissen, stoornissen van de thermoregulatie, convulsies, delirium of zelfs coma. Daarnaast kunnen effecten optreden die eigen zijn aan de intraveneuze toediening, zoals huidinfectie, endocarditis, overdracht van virale aandoeningen of overdosering.1 Bij langdurig gebruik kunnen cardiale toxiciteit, renale of hepatische stoornissen of psychose optreden.3

Specifieke bronnen

1 C. Ponté et al. Early signal of diverted use of tropicamide eye drops in France. British Journal of Clinical Pharmacology. 2017 ; 83 : 1791-1800. doi: 10.1111/bcp.13272
2 Tropicamide en collyre : usage détourné. La Revue Prescrire 2018. 38 ; 109.
3 F.S. Bersani et al. Injecting eye-drops : a mini-review on the non-clinical use of tropicamide. Human Psychopharmacology 2015, 30 : 626-4. doi: 10.1002/hup.2481
4 F.S. Bersani et al. Drops of madness? Recreational misuse of tropicamide collyrium; early warning alerts from Russia and Italy. General Hospital Psychiatry 2013; 571-3. doi: 10.1016/j.genhosppsych.2013.04.013.