Selecties

VOORWAARDELIJKE SELECTIE

Infectieziekten

• Respiratoire infecties
  • Acute keelpijn: Indien een antibioticum geïndiceerd is (bij risicopatiënten of in geval van een ernstig zieke patiënt), alternatief voor feneticilline (BAPCOC) indien de frequentie waarmee dit moet worden ingenomen een compliance probleem oplevert of in geval van niet IgE-gemedieerde penicillineallergie.
• Huid en weke delen
  • Impetigo: in geval van uitgebreide letsels, gegeneraliseerde infectie symptomen en bij IgE-gemedieerde penicilline-allergie, als alternatief voor flucloxacilline (eerste keuze BAPCOC).

Motivatie

• Acute keelpijn:
  • Een systematische review van de Cochrane Collaboration toont aan dat er geen klinisch relevante verschillen zijn tussen cefalosporines, macroliden en penicilline betreffende het verdwijnen van de symptomen bij een infectie met groep A-streptokokkenfaryngitis. Penicilline blijft een eerste keuze op grond van de kostprijs en de afwezigheid van resistentie​​​​​​​​​​​​​​​​​​.
  • Zowel BAPCOC als en de WOREL-aanbeveling (zie ebmpracticenet) stellen dat een smalspectrum penicilline de eerste keus is. BAPCOC suggereert feneticilline als eerste keuze en een cefalosporine, waaronder cefalexine, als eerste keuze alternatief. Als het aantal doses per dag invloed heeft op de therapietrouw, kan cefalexine (2 doses per dag) een alternatief zijn voor feneticilline (3 doses per dag).

"

Dosering

Acute keelpijn:

• 2 g per dag in 2 giften gedurende 7 dagen.

Impetigo:

• Volwassene: standard dosis: 1 g per dag in 2 giften gedurende 7 dagen ; in geval van een ernstige infectie kan de dosis worden verhoogd tot 4 g per dag, verdeeld over 2 tot 4 doses, gedurende 7 tot 14 dagen.

In geval van nierfalen

Delen en pletten

• Delen: zie de farmaceutische vormen vermeld in het GGR naast de specialiteit (cefalexine). Zie ook Intro 2.11.7 De toedieningswegen en farmaceutische vormen voor meer informatie over de gebruikte termen.
• Pletten: zie Intro 2.11.12. Pletten van een geneesmiddel. Zie ook Pletfiches (voer de naam van de molecule in de zoekbalk in).

Voorzorgsmaatregelen voor gebruik

BIJZONDERE VOORZORGEN VOOR OUDEREN

• Dosis aanpassen bij matige tot ernstige nierinsufficiëntie.
• Let op voldoende vochtinname, in het bijzonder bij simultaan gebruik van geneesmiddelen die de kans op nierinsufficiëntie kunnen verhogen (diuretica, ACE-inhibitoren, sartanen, NSAID's) of andere nefrotoxische geneesmiddelen.
• Uit voorzichtigheid wordt er aanbevolen om, bij patiënten die behandeld worden met vitamine K-antagonisten, de INR te controleren binnen de 3 à 5 dagen na het starten van eender welk antibacterieel middel (zie 11.1. Antibacteriële middelen rubriek "Interacties").

Ongewenste effecten

• Beïnvloeden van de commensale flora, met mogelijk diarree en gist- en schimmelinfecties tot gevolg. Pseudomembraneuze colitis door proliferatie van Clostridioides difficile kan optreden na behandeling met allerlei antibiotica, maar wordt frequenter gezien met cefalosporines (en met penicillines, chinolonen, lincomycine en clindamycine).
• Allergische reacties:
  • Bij 2,5 tot 10% van de patiënten met IgE-gemedieerde penicilline-overgevoeligheid bestaat er ook allergie voor de cefalosporines van de eerste en vijfde generatie.
  • Patiënten met IgE-gemedieerde penicilline-overgevoeligheid mogen wel, mits observatie in een ziekenhuismilieu, een cefalosporine van de derde of de vierde generatie, cefuroxim (tweede generatie), een monobactam of een carbapenem toegediend krijgen.
• Hematologische stoornissen (o.a. hemolytische anemie, vooral beschreven met ceftriaxon).
• Neurologische stoornissen (verwardheid, agitatie, myoclonieën), vooral bij onvoldoende dosisreductie van cefalosporines van de derde en vierde generatie in geval van nierinsufficiëntie.
• Zeer ernstige huidreacties zoals syndroom van Stevens-Johnson: zelden.
• Hepatische afwijkingen en nefrotoxiciteit: zelden.

Interacties

• Vitamine K-antagonisten: de cefalosporines (vooral cefazoline) kunnen het effect van vitamine K-antagonisten versterken. Uit voorzichtigheid wordt aanbevolen om de INR te controleren binnen de 3 tot 5 dagen na het starten van het antibacterieel middel.
• Oestroprogestagenen: er zijn geen bijkomende anticonceptieve maatregelen nodig, tenzij er sprake is van ernstig braken of hevige, waterdunne diarree [zie Folia november 2021].
• Verhoogde plasmaconcentratie van penicillines en bepaalde cefalosporines door verminderde renale excretie bij associëren met probenecid, een remmer van de OAT1- en OAT3-transporters.
• Verhoogd risico van nefrotoxiciteit bij associëren met aminoglycosiden of lisdiuretica: zelden.

Contra-indicaties

• IgE-gemedieerde penicilline-overgevoeligheid (zie rubriek “Ongewenste effecten” in 11.1.1.1. Penicillines).

Prijstabel