Ziekte van Lyme: vaccinatie?

[Reeds verschenen in de rubriek ' Goed om weten' op onze website op 22/6/2007]

De ziekte van Lyme wordt veroorzaakt door de spirocheet Borrelia burgdorferi en overgebracht via een tekenbeet [zie Folia mei 2002 , mei 2003 , mei 2004 en mei 2007 ]. Recent verscheen in een dagblad een lezersbrief waarbij gevraagd werd waarom men in de apotheek geen vaccin ter bescherming tegen de ziekte van Lyme kan vinden. Het antwoord is simpel: er is geen vaccin tegen de ziekte van Lyme beschikbaar, en er zijn een aantal factoren die verklaren waarom dit zo is. Er is bijvoorbeeld, zeker in Europa, een belangrijke heterogeniciteit in de subspecies van B. burgdorferi, met belangrijke antigene verschillen. Daarenboven zijn in Europa slechts 20% van de teken besmet met B. burgdorferi, en is de kans op transmissie zeer laag wanneer de teek binnen de 24 uur wordt verwijderd.

In de Verenigde Staten was tot 2002 een vaccin tegen B. burgdorferi beschikbaar: de vaccinatie was niet kosten-effectief en er waren twijfels over de veiligheid van het vaccin.

De beste preventieve maatregel tegen de ziekte van Lyme en andere ziekten overgebracht door teken, is het vermijden van tekenbeten, bv. door dragen van beschermende kledij en gebruik van repellants [in verband met repellants, zie bv. Folia mei 2007 ]. We herinneren eraan dat bij vele patiënten (naar schatting 75%) het eerste symptoom van de ziekte van Lyme het ' erythema migrans' is, een huidreactie die meestal goed herkenbaar is, en dat antibiotische behandeling pas is aangewezen in dit stadium.

Gegevens over incidentie en aanpak van ziekte van Lyme in België (periode 2003- 2004) verschenen in het Vlaams Infectieziektenbulletin [2006; 2: 10-4 van het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid [via www.wvc.vlaanderen.be/epibul/56/epidemiologie_ en_aanpak_van_de_ ziekte_van_Lyme.htm ].

We herinneren eraan dat er wel een vaccin bestaat tegen tekenencefalitis door flavivirussen (FSME Immun®). Vaccinatie tegen tekenencefalitis is aangewezen bij een reis naar gebieden met hoog risico, vooral verblijf in de natuur in Centraal-Europa en Oost-Europa [zie daaromtrent www.itg.be/ ITG/uploads/MedServ/nteken.pdf ].