Ik wil me abonneren
december 2023
Focus
Elk geneesmiddel op het juiste moment! Deel 1: (’s ochtends) op een lege maag
Wat is het beste moment om medicatie in te nemen? In dit eerste artikel van onze Folia-reeks bespreken we een aantal geneesmiddelen die ‘s ochtends op een lege maag moeten worden genomen: protonpompinhibitoren, ijzer, levothyroxine en bisfosfonaten.
Nieuws
Nieuwe instrumenten om het rationeel voorschrijven van antibiotica door huisartsen te promoten
Hoe kan je als huisarts gerichter antibiotica voorschrijven ? De kwaliteitsindicatoren en de antibioticabarometer zijn nieuwe tools die hierin willen helpen.
Auditorium
Nieuwe e-learning: interacties aanpakken in de praktijk
Nieuwigheden geneesmiddelen
 Nieuwigheden in de specialistische geneeskunde
eladocagene exuparvovec  (Upstaza®▼ ) 
 Homeopathische nieuwigheden
Nervoheel® 
Zeel® 
 Nieuwe indicaties
baricitinib (Olumiant® )
Terugbetalingen
tezepelumab (Tezspire®)
 Stopzettingen van commercialisatie
ethinylestradiol 50 µg + levonorgestrel tabletten (Microgynon 50®)
methadon tabletten (Mephenon®)
pyridoxine tabletten (Pyridoxine®)
tixagevimab + cilgavimab (Evusheld)
vindesine (Eldisine®)
Geneesmiddelenbewaking
Slaapwandelen met nachtelijke eetbuien door medicatie
Met allerlei psychofarmaca werd slaapwandelen met nachtelijke eetbuien gerapporteerd. De gevolgen kunnen ernstig zijn. Overweeg bij het optreden van dergelijke stoornissen of een geneesmiddel misschien de oorzaak is.
Ook met vortioxetine seksuele stoornissen en onttrekkingsverschijnselen
Ook met het antidepressivum vortioxetine zijn er meldingen van seksuele stoornissen tijdens de behandeling en van onttrekkingsverschijnselen bij stoppen. De SKP werd aangepast.
november 2023
Focus
Rationeel gebruik van antibiotica bij acute bovenste luchtweginfecties in de eerste lijn
Hoe evolueert het antibioticagebruik in België? Hoe behandel je pijn bij kinderen met acute otitis media? Wat zegt de herziene WOREL-richtlijn over de behandeling van acute rhinosinusitis? Ontdek het in dit artikel.
Nirmatrelvir + ritonavir (Paxlovid®) bij COVID-19: werkzaamheid in de huidige context
Een meta-analyse van het KCE toont een beschermend effect van nirmatrelvir + ritonavir tegen COVID-19-gerelateerde sterfte en hospitalisatie. Heel wat patiënten moeten worden behandeld om één ernstig event te vermijden. Het heel hoge risico van interacties en de hoge kostprijs voor de maatschappij zijn aandachtspunten.
Voor u gelezen
Farmacotherapie bij borderline persoonlijkheidsstoornis
Volgens een Cochrane review leidt geen enkel geneesmiddel tot verbetering van de kernsymptomen bij borderline persoonlijkheidsstoornis.
Nieuws
In memoriam Marc Bogaert
Met diepe droefheid delen we het nieuws dat Professor Marc Bogaert, grondlegger en bezieler van het BCFI, is overleden op 5 november 2023 op 86-jarige leeftijd.
Nieuwigheden geneesmiddelen
 Nieuwigheden in de eerste lijn
bibrocathol oogzalf (Bibrocathol-POS®)
 Nieuwigheden in de specialistische geneeskunde
kaliumcitraat + kaliumwaterstofcarbonaat (Sibnayal® )
deucravacitinib (Sotyktu®▼)
ravulizumab (Ultomiris®▼ )
 Nieuwigheden in de oncologie
relugolix (Orgovyx®▼)
tafasitamab (Minjuvi®▼)
tebentafusp (Kimmtrak®▼ )
Terug op de markt
erythromycine + benzoylperoxyde gel (Benzadermine®)
Terugbetalingen
nirmatrelvir + ritonavir (Paxlovid®▼ )
vaccin tegen zona (Shingrix®)
 Stopzettingen van commercialisatie
boorzuur (Boorzuurvaseline®)
baloxavir (Xofluza®)
efavirenz (Stocrin®)
hydrocortison inj. 500 mg (Solu-Cortef® 500 mg)
Klean-Prep®
mizolastine (Mizollen®)
Geneesmiddelenbewaking
Orale vasoconstrictoren afgeraden volgens het Franse geneesmiddelenagentschap ANSM
De Franse gezondheidsinstanties raden orale vasoconstrictoren resoluut af. Ze veroorzaken in zeldzame gevallen zeer ernstige ongewenste effecten en er is geen eensgezindheid over hun werkzaamheid. Het BCFI stelt reeds jaren dat hun risico-batenverhouding negatief is.
oktober 2023
Focus
Quetiapine voor slapeloosheid?
Het antipsychoticum quetiapine wordt steeds vaker off-label voorgeschreven in lage doseringen bij slapeloosheid zonder psychiatrische comorbiditeit. Dit is niet evidence-based en is af te raden op basis van de huidige kennis over de werkzaamheid en de veiligheid.
Volwassenen vaccineren tegen RSV? Wat zegt de Hoge Gezondheidsraad?
Volgens de Hoge Gezondheidsraad kan RSV-vaccinatie op individuele basis aangeboden worden aan patiënten > 60 jaar met minstens één risicofactor voor ernstige RSV-ziekte. Arexvy® biedt bescherming tegen RSV-ziekte maar vooral over bescherming bij personen met het hoogste risico van ernstige ziekte ontbreken gegevens. Het vaccin is zeer duur.
Chronische huidaandoeningen veilig behandelen tijdens zwangerschap en borstvoeding
Acne, psoriasis, eczeem en rosacea zijn veel voorkomende chronische aandoeningen bij jonge vrouwen. Welke medicatie kan veilig gebruikt worden voor de behandeling van deze aandoeningen tijdens de zwangerschap en borstvoeding?
Voor u gelezen
Opioïden niet werkzamer dan placebo bij acute lage rugpijn en nekpijn
In de OPAL-studie zag men na 6 weken behandeling geen winst met opioïden ten opzichte van placebo bij acute lage rugpijn of nekpijn.
Hyaluronzuur bij knieartrose?
Op basis van de huidige kennis over de werkzaamheid en veiligheid ervan wordt intra-articulaire injectie van hyaluronzuur bij symptomatische knieartrose niet aangeraden.
Nieuws
Semaglutide: geef voorrang aan diabetespatiënten!
Door de “beperkte beschikbaarheid” roept het FAGG op om Ozempic® (semaglutide injectie) te reserveren voor de indicatie “type 2-diabetes”, de enige vergunde indicatie. We geven enkele commentaren over het off-label gebruik van semaglutide voor gewichtsverlies.
Nieuwigheden geneesmiddelen
 Nieuwigheden in de eerste lijn
itopride (Itoprom®) (update 19 januari 2024)
paracetamol 500 mg + ibuprofen 150 mg (Combophen® )
 Nieuwigheden in de specialistische geneeskunde
Papaver somniferum (Dropizole® )
 Nieuwigheden in de oncologie
tucatinib (Tukysa®▼)
 Homeopathische nieuwigheden
Grifeel®
 Nieuwe indicaties
baricitinib (Olumiant® )
Terugbetalingen
brolucizumab (Beovu®▼ )
remdesivir (Veklury®▼ )
 Stopzettingen van commercialisatie
dextromethorfan 20mg/10ml (Tussimono®)
estramustine (Estracyt®) en fotemustine (Muphoran®)
ipratropium nasaal (Rhinospray Loopneus®)
ofloxacine oraal (Ofloxacine EG®)
Geneesmiddelenbewaking
Risico van alopecie met de nieuwe antimigrainemiddelen?
Er zijn meldingen van alopecie bij patiënten behandeld met de nieuwe antimigrainemiddelen “de CGRP-antagonisten”: erenumab, fremanezumab, galcanezumab, rimegepant. Wanneer alopecie wordt vastgesteld tijdens de behandeling, is het goed de rol van deze geneesmiddelen te overwegen.
september 2023
Nieuws
Symposium ‘Farmacotherapeutische actualiteit 2023’
Herfstcampagne vaccinatie tegen COVID-19: praktische aspecten en nuttige links
Binnenkort start de herfstcampagne voor de vaccinatie tegen COVID-19. We bundelen hier enkele praktische aspecten en nuttige links, zowel voor apothekers en artsen als voor de woonzorgcentra.
Campagne “Psychofarmaca: welke risico’s lopen uw patiënten? Samen zorgen voor een gepast gebruik”
De campagne wil  gepast gebruik van psychofarmaca bevorderen. De portaalwebsite
www.gebruikvanpsychofarmaca.be biedt ondersteuning voor artsen, apothekers en psychologen door betrouwbare informatie over psychofarmaca aan te bieden.
Focus
Influenza: winter 2023-2024
Vaccinatie tegen influenza is sterk aan te raden bij personen met risico van complicaties. Het antivirale middel oseltamivir was in een recente analyse niet geassocieerd met een gedaald risico van hospitalisatie.
Tirzepatide injectie, een nieuw middel bij type 2-diabetes
Tirzepatide, een gecombineerde GIP/GLP-1-analoog die in België nog niet op de markt is (situatie op 1/8/2023), werd vergeleken met placebo en andere injecteerbare behandelingen. Hier volgt een overzicht van de resultaten bij type 2-diabetes.
Risico’s van benzodiazepines en Z-drugs tijdens de zwangerschap
De veiligheid van benzodiazepinegebruik tijdens de zwangerschap blijft onzeker vanwege het beperkte en soms tegenstrijdige bewijs dat beschikbaar is. De meerderheid van de studies tonen geen verhoogd risico op aangeboren afwijkingen maar een recente cohortstudie spreekt dit tegen. Chronisch gebruik tot de bevalling kan ontwenningsverschijnselen, ademhalingsproblemen en floppy-infant syndroom bij pasgeborenen veroorzaken.
Voor u gelezen
Verlaagt vitamine D alleen (zonder calcium) het fractuurrisico?
Een aanvullend onderzoek op een grote gerandomiseerde studie gepubliceerd in de NEJM toont dat vitamine D alleen (d.w.z. zonder calcium) het fractuurrisico bij gezonde volwassenen niet verlaagt.
Nieuwigheden geneesmiddelen
 Nieuwigheden in de oncologie
fedratinib (Inrebic®▼ )
teclistamab (Tecvayli®▼ )
 Nieuwe sterktes
dolutegravir 5 mg + abacavir 60 mg + lamivudine 30 mg (Triumeq® 5/60/30 )
 Terug op de markt
dextromethorfan siroop 6,65 mg/5 ml (Vicks Droge Hoest® )
 Nieuwe indicaties
empagliflozine (Jardiance® )
risankizumab inf. oploss. (Skyrizi®▼)
secukinumab (Cosentyx®)
Terugbetalingen
anifrolumab (Saphnelo®▼)
geconjugeerd pneumokokkenvaccin (20-valent, Apexxnar®▼)
 Stopzettingen van commercialisatie
atomoxetine 18 mg (Strattera®)
ibuprofen 200 mg granulaat voor drank (Spidifen® gran. 200 mg)
mesalazine 1,2 gr (Mezavant®)
paracetamol rectaal 600 mg (Dafalgan® supp. 600 mg®)
fosfaat mononatrium en fosfaat dinatrium (Colowash®)
Geneesmiddelenbewaking
Clomifeen: versterkte waarschuwing over visuele stoornissen
Volgend op een Europese herevaluatie van de visuele ongewenste effecten met clomifeen werden de waarschuwingen in de SKP en de bijsluiter versterkt.
augustus 2023
Focus
Anticonceptie-advies bij vrouwen met cardiovasculaire voorgeschiedenis en risicofactoren
Er is een toename van cardiovasculaire aandoeningen en risicofactoren bij vrouwen op vruchtbare leeftijd. Bij de keuze van anticonceptie wordt in richtlijnen geadviseerd om de cardiovasculaire risicofactoren zorgvuldig te evalueren.
Vaccin tegen meningokokken serogroep B (Bexsero®): stand van zaken 5 jaar na commercialisering
Conclusie van het BCFI, 5 jaar na commercialisering: Bexsero® beschermt het gevaccineerde kind partieel tegen invasieve meningokokken B-infectie, en de bescherming houdt waarschijnlijk 2 jaar aan. Er is geen effect op orofaryngeaal dragerschap, en dus geen effect op transmissie en geen groepsimmuniteit.
COVID-19 : herfst-winter 2023-2024
De Hoge Gezondheidsraad beveelt in de herfst een herhalingsinenting met een mRNA-vaccin aan bij hoogrisicopersonen, maar niet bij gezonde personen jonger dan 65 jaar. Bescherming door primovaccinatie en herhalingsinenting tegen infectie (en dus besmettelijkheid) en symptomatische ziekte door Omicron neemt snel af, maar bescherming tegen ernstige COVID-19 houdt langer aan.
Tofacitinib (Xeljanz®): stand van zaken 5 jaar na commercialisering
Conclusie van het BCFI, 5 jaar na commercialisering: de uitbreiding van de oorspronkelijke indicatie, reumatoïde artritis, naar andere vormen van artritis en colitis ulcerosa gebeurde op basis van correcte studies, maar de veiligheid blijft een aandachtspunt.
Baricitinib (Olumiant®): stand van zaken 5 jaar na commercialisering
Conclusie van het BCFI, 5 jaar na commercialisering:  de oorspronkelijke indicatie, reumatoïde artritis, van baricitinib (Olumiant®) werd uitgebreid naar matig tot ernstige atopische dermatitis en ernstige alopecia areata. Er zijn meer gegevens nodig om de precieze plaats van baricitinib bij de behandeling van deze nieuwe indicaties te bepalen.
Ixekizumab (Taltz®): stand van zaken 5 jaar na commercialisering
Conclusie van het BCFI, 5 jaar na commercialisering: De indicatie van ixekizumab (psoriasis) werd uitgebreid naar psoriasis bij kinderen en gewrichtslijden. Het risico op infecties en kanker bij het gebruik van IL-inhibitoren is een aandachtspunt.
Auditorium
Nieuwe e-learning: FoliaQuiz - Veiligheid van PPI’s
Nieuwigheden geneesmiddelen
 Nieuwigheden in de eerste lijn
vaccin tegen RSV-virus (Arexvy®▼)
 Nieuwigheden in de specialistische geneeskunde
avalglucosidase alfa (Nexviadyme®▼ )
 Nieuwigheden in de oncologie
crisantaspase (Erwinase®)
 Nieuwe vormen
noscapine-tabletten (Nosca-Mereprine®)
 Nieuwe doseringen
dupilumab 200 mg (Dupixent® 200mg)
 Nieuwe indicaties
bimekizumab (Bimzelx®▼)
 Homeopathische nieuwigheden
Tussioban
 Stopzettingen van commercialisatie
alfuzosine 5 mg (Xatral® 5 mg Retard)
lixisenatide (Lyxumia®)
pramocaïne (Nestosyl®)
Progesteron vaginale gel (Crinone®)
juli 2023
Focus
Guanfacine (Intuniv®): stand van zaken 5 jaar na commercialisering
Conclusie van het BCFI, 5 jaar na commercialisering: Guanfacine heeft een zeer beperkte plaats in de behandeling van ADHD. Het is nog steeds niet onderzocht bij kinderen en adolescenten die niet in aanmerking komen voor stimulantia (de doelgroep volgens de SKP) en heeft een ongunstig veiligheidsprofiel.
Elbasvir + grazoprevir (Zepatier®) & sofosbuvir + velpatasvir (Epclusa®): stand van zaken 5 jaar na commercialisering
Conclusie van het BCFI, 5 jaar na commercialisering: De combinaties van directe antivirale middelen, zoals elbasvir + grazoprevir en sofosbuvir + velpatasvir, spelen een belangrijke rol bij de behandeling van chronische hepatitis C omwille van hun effectieve resultaten op vlak van viruseradicatie en de gunstige resultaten van observationeel onderzoek.
Fampridine (Fampyra®, hoofdstuk 10.8): stand van zaken 5 jaar na commercialisering
Het BCFI is van mening dat de plaats van fampridine (Fampyra®▼; hoofdstuk 10.8.) bij loopstoornissen als gevolg van spasmen bij patiënten met multiple sclerose onzeker blijft.
Daclizumab (Zinbryta®): stand van zaken 5 jaar na commercialisering
Nieuws
Rocephine® (ceftriaxon) uit de markt genomen: welke alternatieven bij de behandeling van gonokokkeninfecties?
Rocephine® (ceftriaxon i.m.), een effectieve behandeling van SOA’s door gonokokken, is niet meer op de markt. Ceftriaxon Fresenius Kabi® is beschikbaar (via derogatie), maar er zijn enkele belangrijke aandachtspunten.
Hydrea®: via derogatie opnieuw beschikbaar (update: strategische voorraad beschikbaar)
Hydrea® (hydroxycarbamide) is via derogatie opnieuw beschikbaar. Een taskforce van het FAGG gaf aanbevelingen over alternatieven voor Hydrea®. Het FAGG en RIZIV geven aanbevelingen om de geïmporteerde verpakkingen correct te gebruiken.
Auditorium
Auditorium: accreditering ziekenhuisapothekers MedicatieQuiz 8 goedgekeurd
Nieuwigheden geneesmiddelen
 Nieuwe doseringen
efedrine opl. inj. 30 mg/10 ml (Ephedrine HCl Aguettant®)
tramadol 75 mg + paracetamol 650 mg (Algotra® )
 Nieuwigheden in de specialistische geneeskunde
faricimab (Vabysmo®▼ )
 Stopzettingen van commercialisatie
cetirizine druppels (Zyrtec® druppels oploss.)
Vaccinatie
wijzigingen in de vaccins van het basisvaccinatieschema
Geneesmiddelenbewaking
Opioïden en benzodiazepines en Z-drugs, maar ook pregabaline en gabapentine: hoe ze goed te gebruiken?
Het FAGG (dienst Vigilantie) en het RIZIV vragen aandacht voor het goed gebruik van opioïden en benzodiazepines en Z-drugs, maar ook van gabapentine en pregabaline. Goed gebruik is essentieel om problemen ten gevolge van misbruik en afhankelijkheid te vermijden.
juni 2023
Focus
Substitutiebehandeling bij zwangere, opioïdafhankelijke vrouwen
In een observationele studie bij zwangere vrouwen met opioïdafhankelijkheid gaf substitutiebehandeling met buprenorfine minder kans op neonatale ongewenste effecten  dan een substitutiebehandeling met methadon.
Vaccinatie tegen dengue bij reizigers: advies van de Hoge Gezondheidsraad
De Hoge Gezondheidsraad beveelt vaccinatie tegen dengue aan bij wie langer dan 4 weken of frequent reist naar hoogrisicogebieden, maar enkel voor degenen die in het verleden al dengue hebben doorgemaakt. Werkzaamheid, veiligheid en de onzekerheden rond de vaccinatie worden beknopt besproken.
Immunosuppressiva na een orgaantransplantatie: onderhoudsbehandeling en kankerrisico
De onderhoudsbehandeling na een orgaantransplantatie is complex. Behandelschema’s met mTOR-inhibitoren geven een lager kankerrisico, maar ook een hogere mortaliteit.
Milieu-impact van inhalatoren die gebruikt worden bij astma en COPD
De inhalatoren die gebruikt worden bij astma en COPD hebben een klimaatimpact die beperkt kan worden. In de eerste plaats moet de patiënt de geschikte behandeling krijgen, en in de mate van het mogelijke kunnen we dan voor het minst vervuilende toestel kiezen.
Voor u gelezen
Erenumab versus topiramaat voor migraine profylaxe
Volgens een studie gesponsord door de fabrikant van erenumab wordt dit monoklonaal antilichaam beter verdragen (primair eindpunt) dan topiramaat en is het werkzamer (secundair eindpunt) voor de preventie van migraine-aanvallen. Een aantal kanttekeningen worden gemaakt.
Nieuws
Het Repertorium “editie 2023”: update van laatste reeks hoofdstukken gepubliceerd
De jaarlijkse update van een derde en laatste reeks hoofdstukken van het Gecommentarieerd Geneesmiddelenrepertorium is afgewerkt en online geplaatst. We melden hier de belangrijkste wijzigingen.
Doe mee aan de bevraging van het FAGG over ketoprofen in gelvorm
Het FAGG roept voorschrijvers en apothekers op om deel te nemen aan een bevraging over de kennis van de risico's van ketoprofen in gelvorm.
Nieuwigheden geneesmiddelen
 Nieuwigheden in de eerste lijn
norgestimaat + ethinylestradiol (Cibel®)
 Nieuwigheden in de specialistische geneeskunde
imlifidase (Idefirix®▼)
lumasiran (Oxlumo®▼)
 Nieuwigheden in de oncologie
trastuzumab deruxtecan (Enhertu®▼ )
 Homeopathische geneesmiddelen
Calmedoron®
 Terug op de markt
disulfiram
propranolol met gereguleerde afgifte 80 mg (Propranolol Teva®)
 Nieuwe indicaties
upadacitinib (Rinvoq®▼ )
 Stopzettingen van commercialisatie
codeïne siroop 4,5 mg/5 ml (Bronchosedal Codeine®)
tipranavir (Aptivus®)
 Onderbrekingen van commercialisatie (langdurige onbeschikbaarheden)
buprenorfine oplossing voor injectie (Temgesic® inj.)
Geneesmiddelenbewaking
Onbedoelde overdosering paracetamol
Paracetamol is beschikbaar in heel wat specialiteiten, monopreparaten én combinatiepreparaten, vaak vrij te verkrijgen. Het gelijktijdig innemen van meerdere specialiteiten met paracetamol kan leiden tot een onbedoelde overdosering. Het is daarom belangrijk patiënten te waarschuwen dat ze steeds de samenstelling op de verpakking moeten controleren.
mei 2023
Focus
Antibioticaprofylaxe van endocarditis na tandheelkunde: nieuwe evidentie
Een cohortstudie toont een associatie tussen endocarditis en invasieve tandheelkundige procedures bij hoogrisicogroepen, en een vermindering van deze incidentie na antibioticaprofylaxe.
Blijvende symptomen na COVID-besmetting: zijn er therapeutische opties?
Noch voor een of ander geneesmiddel, noch voor de COVID-19 vaccins is bewezen dat ze langdurige COVID voorkomen of genezen. Degelijk onderzoek is noodzakelijk.
Reizen: bewegingsziekte
Als niet-medicamenteuze maatregelen onvoldoende zijn, zijn sederende H1-antihistaminica een optie bij bewegingsziekte (reisziekte), na afwegen van de voordelen en de risico’s. Ze zijn slechts uitzonderlijk te gebruiken bij kinderen en nooit bij kinderen jonger dan 2 jaar.
Voor u gelezen
Verhoogt natrium in geneesmiddelen het cardiovasculaire risico?
Sommige geneesmiddelen, vooral bruispreparaten, bevatten een aanzienlijke hoeveelheid natrium. Welke invloed hebben die geneesmiddelen op cardiovasculaire events en de mortaliteit bij patiënten met en zonder hypertensie?
80+
Formularium Ouderenzorg: update in het hoofdstuk "Zenuwstelsel" en "Pijn en koorts"
De redactie van het Formularium Ouderenzorg heeft de geselecteerde geneesmiddelen voor gegeneraliseerde angst, depressie en neuropathische pijn gewijzigd.
Nieuwigheden geneesmiddelen
 Nieuwigheden in de eerste lijn
mometason + olopatadine (Ryaltris®)
 Nieuwigheden in de specialistische geneeskunde
Glycerolfenylbutyraat (Ravicti® )
 Nieuwigheden in de oncologie
asciminib (Scemblix®▼)
 Nieuwe indicaties
dulaglutide (Trulicity®)
dupilumab (Dupixent®)
Terugbetalingen
abrocitinib (Cibinqo®▼ )
tofacitinib siroop (Xeljanz® )
 Stopzettingen van commercialisatie
isradipine (Lomir®)
Geneesmiddelenbewaking
Remming van de lactatie door geneesmiddelen
Sommige geneesmiddelen kunnen de lactatie remmen. Wanneer verminderde melkproductie wordt vermoed, is het aanbevolen om, naast de andere oorzaken, een medicamenteuze oorzaak te overwegen.
april 2023
Focus
Rimegepant: een nieuwe behandelingsoptie voor migraine
Rimegepant is een nieuw antimigrainemiddel en behoort tot de klasse van de CGRP receptorantagonisten, de zogenaamde gepants. Rimegepant is zowel geïndiceerd voor de behandeling van migraineaanvallen als voor migraineprofylaxe. Het heeft een bescheiden effect op de pijn en lijkt veilig op korte termijn. Meer onderzoek is nodig over de plaats van rimegepant in het arsenaal van antimigrainemiddelen en over de werkzaamheid en veiligheid op lange termijn.
Semaglutide bij obesitas zonder diabetes
Semaglutide injectie werd door het EMA goedgekeurd voor de behandeling van obesitas. In dit artikel bespreken we enkele gegevens uit gecontroleerde studies over werkzaamheid en over de evolutie van het gewicht na het stopzetten van semaglutide.
Veiligheid van anti-epileptica bij zwangere vrouwen, buiten het kader van epilepsie
Bepaalde anti-epileptica zijn teratogeen. Ondanks de naam van deze klasse van geneesmiddelen, worden ze voor meerdere aandoeningen gebruikt en beperkt het probleem van de teratogeniteit zich niet tot epilepsiepatiënten. Alle vrouwelijke patiënten in de vruchtbare leeftijd moeten bij de start van de behandeling duidelijke informatie krijgen over het risico van teratogeniteit. Ook mogelijke interacties met hormonale anticonceptiva moeten besproken worden.
Ivermectine, metformine en fluvoxamine kunnen progressie naar ernstige COVID-19 niet tegenhouden
Een goed uitgevoerde gerandomiseerde studie in NEJM toont geen enkele winst met ivermectine, metformine en fluvoxamine bij een milde COVID-19 infectie.
Direct werkende antivirale middelen tegen hepatitis C: stand van zaken na 10 jaar
De direct werkende antivirale middelen zijn intussen al meer dan 10 jaar op de Belgische markt. Wat weten we na 10 jaar over de effectiviteit en veiligheid van deze behandelingen?
Nieuws
Medicatienazicht door de huisapotheker: een nieuw initiatief
Sinds 1 april 2023 kan de huisapotheker een medicatienazicht uitvoeren voor patiënten die chronisch minstens 5 terugbetaalde geneesmiddelen nemen.
Nieuw symbool in het Repertorium bij verpakkingen die langdurig onbeschikbaar zijn
Het nieuwe symbool in het Repertorium duidt de verpakkingen aan die langdurig onbeschikbaar zijn: dit betekent dat de firma aan het Geneesmiddelenagentschap (FAGG) heeft gemeld dat de verpakking langer dan 1 jaar niet beschikbaar zal zijn.
Nieuwigheden geneesmiddelen
 Nieuwigheden in de specialistische geneeskunde
anifrolumab (Saphnelo®▼)
ibuprofen + paracetamol IV (Combogesic® )
pegcetacoplan (Aspaveli®▼ )
 Stopzettingen van commercialisatie
acetylsalicylzuur + coffeïne (Aspirine Cafeine®)
disulfiram (Antabuse®)
erythromycine + benzoylperoxide voor cutaan gebruik (Benzadermine®)
frovatriptan (Migard®)
Seleniumsulfide (Selsun®)
 Onderbrekingen van commercialisatie (> 1 jaar)
naftazon (Mediaven®)
somatostatine (Somatostatine-Belpharma® en Somatostatine-Eumedica®)
urokinase (Actosolv®)
Geneesmiddelenbewaking
Ivermectine oraal: zeer zelden ernstige huidreacties
Ernstige huidreacties met ivermectine per os worden gerapporteerd maar komen zeer zelden voor. Gezien de ernst besliste het Europese geneesmiddelenbewakingscomité om in de SKP en bijsluiter bijkomende waarschuwingen toe te voegen.
maart 2023
Focus
Geriatrische evaluatie bij ouderen met kanker: effect op behandelingskeuze en ongewenste effecten
Een geriatrische evaluatie bij ouderen met een ongeneeslijke kanker resulteert in minder ernstige bijwerkingen bij eenzelfde overleving.
Pneumokokkenvaccinatie van kinderen: aangepast HGR-advies na indicatie-uitbreiding van PCV15
De Hoge Gezondheidsraad ziet PCV13 (het vaccin dat gratis verdeeld wordt door de gemeenschappen) en PCV15 (dat recent vergund is voor vaccinatie van kinderen) als gelijkwaardige opties voor de vaccinatie tegen pneumokokken van kinderen.
Corrigeren voor bepaalde vormen van bias is belangrijk : het voorbeeld van mortaliteit door protonpompinhibitoren
Nieuwe gegevens tonen geen verband tussen regelmatig gebruik van protonpompinhibitoren (PPI’s) en verhoogde globale sterfte, maar wel tussen PPI’s en renale sterfte.
Finerenon, een toevoeging aan het therapeutische arsenaal voor patiënten met chronische nierinsufficiëntie geassocieerd aan type 2-diabetes
Studies met finerenon, de eerste niet-steroïdale mineralocorticoïdreceptor-antagonist, tonen bemoedigende resultaten bij patiënten met chronische nierinsufficiëntie, voorlopig enkel bij patiënten met type 2-diabetes.
Voor u gelezen
Meer evidentie voor veiligheid van mRNA-vaccins tegen COVID-19 bij de zwangere vrouw
Een grote retrospectieve cohortstudie uit Canada bevestigt eerdere geruststellende gegevens: vaccinatie met een mRNA vaccin tegen COVID-19 tijdens de zwangerschap gaat niet gepaard met ongewenste perinatale uitkomsten zoals vroeggeboorte, laag geboortegewicht en doodgeboorte.
Bariatrische chirurgie en perorale medicatie: stand van zaken in de Australian Prescriber
Waarop moet men letten afhankelijk van het type ingreep? Hoe kun je anticiperen op de nodige dosisaanpassingen? Een overzicht in de Australian Prescriber.
Nieuws
Het Repertorium “editie 2023”: update van een tweede reeks hoofdstukken gepubliceerd
De jaarlijkse update van een tweede reeks hoofdstukken van het Gecommentarieerd Geneesmiddelenrepertorium is afgewerkt en online geplaatst.
EMA geeft negatief advies voor vergunning molnupiravir: wat leert ons dit?
Het EMA-advies om de vergunning van het antivirale middel tegen COVID-19, molnupiravir, te weigeren, herinnert er ons aan dat het ook in noodsituaties belangrijk blijft de werkzaamheid van geneesmiddelen voldoende te onderbouwen.
Auditorium
Nieuwe e-learning: Communiceren over opioïden
Nieuwigheden geneesmiddelen
 Nieuwigheden in de eerste lijn
tirbanibuline (Klisyri®▼)
tetravalent vaccin tegen dengue (Qdenga®▼)
 Nieuwigheden in de specialistische geneeskunde
mesalazine 1600 mg (Asamovon® )
tezepelumab (Tezspire®▼)
 Nieuwigheden in de oncologie
enfortumab vedotin (Padcev® )
tepotinib (Tepmetko®)
Gebruiksduur
Levonorgestrel spiraaltje (Mirena® )
Terugbetalingen
dimethylfumaraat (Skilarence® )
leuproreline (Depo-Eligard® )
upadacitinib 30 en 45 mg (Rinvoq®▼ )
 Stopzettingen en onderbrekingen van commercialisatie (>1 jaar)
butoconazol voor vaginaal gebruik (Gynomyk®)
norfloxacine (Norfloxacine EG®)
noscapine tabletten (Noscaflex®)
Sterculia urens (Normacol®)
Geneesmiddelenbewaking
Vaste associatie ibuprofen + codeïne: risico van ernstige ongewenste effecten op ibuprofen door afhankelijkheid aan codeïne
Het toevoegen van codeïne aan ibuprofen in een vaste associatie verhoogt het risico van langdurig gebruik van ibuprofen aan een hogere dan de aanbevolen dosis. Er zijn meldingen van ernstige ongewenste effecten, onder andere renale tubulaire acidose en hypokaliëmie.
februari 2023
Focus
Geen plaats voor vitaminen in de primaire preventie van cardiovasculaire aandoeningen en kanker
De US Preventive Services Task Force (USPSTF) maakt een aanbeveling tegen het gebruik van vitamine E- en van bètacaroteen-supplementen in de primaire preventie van cardiovasculaire aandoeningen en kanker.
Voor u gelezen
Type 2-diabetes: welk geneesmiddel toevoegen als een monotherapie met metformine niet meer volstaat (GRADE-studie)?
De GRADE-studie toont geen argumenten om bij diabetespatiënten een voorkeur te geven voor glimepiride, sitagliptine, liraglutide of insuline glargine als add-on-behandeling bij metformine.
Nieuws
COVID-19: aangepast Pfizer-vaccin ook te gebruiken voor primovaccinatie
Het bivalent BA.4-5 Pfizer-vaccin, gericht tegen het originele SARS-CoV-2-virus + tegen de Omicron subvarianten BA.4 en BA.5, mag ook gebruikt worden voor primovaccinatie tegen COVID-19 vanaf de leeftijd van 12 jaar (al is het een off-label toepassing).
Lancering van een afbouwprogramma voor benzodiazepines en verwante middelen
Sinds 1 februari 2023 vergoedt het RIZIV een afbouwprogramma voor benzodiazepines en verwante middelen (Z-drugs) door middel van magistrale bereidingen. Het afbouwprogramma wordt begeleid door de arts en de apotheker.
De nieuwe versie van de BAPCOC gids (2022) is gepubliceerd op onze site
Recent kwam de nieuwe versie van de BAPCOC gids (editie 2022) online. In dit artikel lichten we de belangrijkste wijzigingen in de nieuwe editie toe.
Hypothyroïdie en rationeel gebruik van schildklierhormonen: ontdek de literatuurstudie die werd uitgevoerd voor de consensusvergadering
De literatuurstudies voor de consensusvergaderingen van het RIZIV worden uitgevoerd door het BCFI. Het juryrapport van het RIZIV volgt in een latere fase.
Auditorium
Nieuw: FoliaQuiz - Migraine en zwangerschap
Nieuwigheden geneesmiddelen
 Nieuwigheden in de specialistische geneeskunde
finerenon (Kerendia®▼ )
cytarabine + daunorubicine liposomaal (Vyxeos Liposomal®)
 Nieuwigheden in de eerste lijn
nystatine zalf en vaginale tabletten (Skandyra®)
 Nieuwe indicaties
15-valent vaccin tegen pneumokokken  (Vaxneuvance®▼)
 Stopzettingen en onderbrekingen van commercialisatie (>1 jaar)
acarbose (Glucobay®)
acebutolol (Sectral®)
amoxicilline + clavulaanzuur 125 mg + 31,25 mg/5ml
busulfan voor i.v. infusie (Busilvex®)
deoxycholzuur (Belkyra®)
tetracosactide (Synacthen®)
Geneesmiddelenbewaking
Magistrale bereidingen: werkzame stoffen met gelijkende namen zijn bron van verwarring
Het FAGG herinnert aan het risico op verwarring bij een magistrale bereiding en geeft tips om dit soort vergissingen te vermijden.
Finasteride bij alopecie: signalen van ongewenste effecten
Indien beslist wordt finasteride voor te schrijven bij alopecie, moeten de risico’s en baten worden afgewogen, zeker wanneer er antecedenten zijn van depressieve of seksuele stoornissen, of bij kinderwens.
januari 2023
Focus
Lokale behandeling van atopisch eczeem
Dit artikel bespreekt de plaatsbepaling van emolliëntia, corticosteroïden en topische immunomodulatoren bij de behandeling van atopisch eczeem.
Pijnlijke diabetische neuropathie: welke aanpak na falen van monotherapie?
Uit de OPTION-DM-studie blijkt dat, wanneer de pijncontrole onvoldoende is met monotherapie, de drie onderzochte combinaties een vergelijkbare verlichting van pijnlijke diabetische neuropathie geven. De onderzochte geneesmiddelen zijn amitriptyline, duloxetine en pregabaline.
Nieuws
Tekort aan meerdere (essentiële) geneesmiddelen (bv. paracetamol, amoxicilline) in de apotheken
Het BCFI roept apothekers op om onbeschikbaarheden van een geneesmiddel te melden aan het FAGG wanneer de beschikbaarheid op het terrein niet overeenkomt met de informatie in  FarmaStatus of op de BCFI-website. De tekorten maken rationeel voorschrijven, afleveren en gebruiken van geneesmiddelen nog urgenter.
Het Repertorium “editie 2023”: update van een eerste reeks hoofdstukken gepubliceerd
De jaarlijkse update van een eerste reeks hoofdstukken van het Gecommentarieerd Geneesmiddelenrepertorium is afgewerkt en online geplaatst.
Dankwoord aan experten
Bij de voorbereiding van de Folia-artikels worden deze regelmatig nagelezen door experten. We bedanken de experten die in 2022 hun commentaren zonden.
Nieuwigheden geneesmiddelen
 Nieuwigheden in de eerste lijn
COVID-19-vaccin voor boostervaccinatie (VidPrevtyn Beta® ▼)
 Nieuwigheden in de oncologie
lenvatinib (Kisplyx® )
pralsetinib (Gavreto®▼)
sacituzumab govitecan (Trodelvy®▼)
 Nieuwe indicaties en terugbetalingen
ozanimod (Zeposia®▼ )
 Stopzettingen en onderbrekingen van commercialisatie (>1 jaar)
adefovir (Hepsera®)
hydrocortison + framycetine voor dentaal gebruik (Septomixine®)
Insuman Basal®  en Insuman Rapid®
indometacine voor rectale toediening (Dolcidium®)
quinapril 20 mg (Accupril®)
tetryzoline (Visine®)
thiopental (Thiobarbital B.Braun®)
vaccin tegen zona met levende verzwakte virussen (Zostavax®)
Geneesmiddelenbewaking
Oogdruppels met prostaglandine-analogen: signaal van spontane abortus
Wat weten we over de veiligheid van prostaglandine-analogen tijdens de zwangerschap? Wat betekent het signaal van spontane abortus? Lees meer in dit artikel.
Anti-emetica domperidon en metoclopramide: signaal van risico van CVA
Een studie suggereert een verband tussen recente inname van metoclopramide of domperidon, en hospitalisatie voor  eerste CVA. Wat betekenen deze resultaten en waarom is verder onderzoek nodig?