Vanaf 30 september 2025 stopt Novo Nordisk de commercialisatie van twee frequent voorgeschreven humane insulines, namelijk de voorgevulde pennen (cartouches/patronen) Penfill® van Actrapid® (snelwerkend insuline) en Insulatard® (insuline met intermediaire werkingsduur). Actrapid® Penfill® wordt zowel ambulant als in het ziekenhuis gebruikt, met name voor de aanpak van hyperglykemie. Deze terugtrekking zal dan ook een aanzienlijke impact hebben in beide zorgcontexten. De overschakeling naar een ander insuline – of het nu een ander type insuline of een ander merk betreft – moet onder strikte medische begeleiding gebeuren, om ontregeling van de glykemie te voorkomen.
Andere specialiteiten in voorgevulde pennen met snelwerkende humane insuline (Humuline® Regular) en met humane insuline met intermediaire werkingsduur (Humuline® NPH) blijven beschikbaar. Ze vereisen echter een ander injectiesysteem, wat betekent dat de patiënt hier specifiek in moet worden geïnstrueerd.
Actrapid® en Insulatard® blijven beschikbaar in flacons, maar deze zijn minder praktisch in het gebruik, ook in de ziekenhuissetting.
Insuline-analogen worden eveneens als alternatief voorgesteld (zie document “Richtlijnen voor alternatieve behandelingen voor Actrapid® Penfill® en Insulatard Penfill®” verstrekt door Novo Nordisk). Hun kinetisch werkingsprofiel verschilt echter waardoor individuele aanpassing van de therapie en striktere opvolging van de glykemie noodzakelijk zijn. Bovendien zijn ze duurder dan humane insulines. Het gaat om de ultrasnelwerkende insuline-analogen (aspart, lispro, glulisine) en de langwerkende insulineanalogen (glargine, detemir, degludec).
Enkele praktische modaliteiten:
Een intensieve therapeutische educatie is essentieel om deze overschakeling veilig te laten verlopen: voorlichting van de patiënt, aanpassing van de behandeling en preventie van hypoglykemieën. Diabetologen en diabeteseducatoren spelen hierbij een belangrijke rol: gerichte extra consultaties, opvolging op afstand en coördinatie met huisartsen en apothekers.
De overschakeling - naar welk alternatief ook -, zal zowel voor zorgverleners als voor patiënten een grotere werklast met zich meebrengen, evenals extra kosten. Het identificeren van de betrokken patiënten en het plannen van hun begeleiding moeten dan ook zonder uitstel worden opgestart. De afname van het aanbod aan humane insulines en de onzekerheid over hun blijvende beschikbaarheid zijn eveneens zorgwekkend.